Sportief directeur Merijn Zeeman met Team Jumbo-Visma uit op geel in Parijs

Datagedreven én mensgericht op jacht naar eindzege in Tour

Wie kijkt naar de prijzenkast van Team Jumbo-Visma ziet onder meer de eindoverwinningen van Primoz Roglic in de Ronde van Spanje van 2020 en 2021. Maar ook de winst in diverse grote klassiekers, waaronder op naam van diezelfde Roglic Luik-Bastenaken-Luik in 2020. En niet te vergeten de Strade Bianchi, Milaan-San Remo en de Amstel Gold Race, allemaal gewonnen door de Belgische superster Wout van Aert. Ook in de Tour is Van Aert uitermate succesvol. Afgelopen jaar maakt hij heel veel indruk door maar liefst drie etappes te winnen op drie verschillende (!) Tour-terreinen. Van Aert wint de bergrit met twee keer de beklimming van de Mont Ventoux, hij is de snelste in een tijdrit en ook in de slotetappe. Op de Champs-Elysées is hij de beste van alle sprinters.

Een klap voor iedereen

Het grote doel, de eindzege in de Tour de France, daarin is Team Jumbo-Visma nog niet geslaagd. En dat terwijl in 2020 niets de Tour-overwinning van Roglic in de weg leek te staan. Totdat zijn landgenoot Tadej Pogacar fenomenaal uithaalde op de voorlaatste dag in de klimtijdrit naar La Planche des Belles Filles. Een klap voor iedereen en alles die op dat moment bij de wielerploeg van Team Jumbo-Visma is betrokken. Met voorop Merijn Zeeman.

De sportief directeur van Team Jumbo-Visma maakt er dan ook geen geheim van dat hij ‘een flinke periode’ nodig heeft gehad om die teleurstelling te verwerken. Inmiddels ziet Merijn Zeeman het meer als een waardevolle ervaring, zo zegt hij. “Het heeft me sterker gemaakt op het vlak van omgaan met tegenslag en teleurstellingen. Mijn rugzak is weer een stukje verder gevuld met skills. Het voorval bewijst bovendien opnieuw dat je alles nog zo goed geregeld en onder controle kunt hebben, altijd kan er iets gebeuren dat door niemand en niets is voorzien. Die dag was dat een renner met een prestatieniveau dat door geen enkele volger of kenner was verwacht. Pogacar was die dag gewoon een stuk beter dan wij waren, een stuk beter dan Roglic. En dat is ook topsport.”

Al scherp aan de hand van trainingsgegevens

Afgelopen sportjaar won Pogacar opnieuw de Tour, waarin Roglic als gevolg van een val vroegtijdig moest afstappen. Toch behaalt Jumbo-Visma het podium. Met de Deen Jonas Vingegaard. Voor het gros van de wielerliefhebbers een grote verrassing, niet voor Merijn Zeeman. “Tijdens de voorbereiding op de Tour hadden wij door de geregistreerde data al helder waartoe Jonas in staat was. Zijn data tijdens trainingen lieten een heel hoog niveau zien. Bovendien hebben we aan zijn mentale kwaliteiten de voorbije jaren eveneens volop gewerkt. Het is mooi om te zien hoe hij sinds de tweede helft van 2020 een razendsnelle ontwikkeling doormaakt. Maar we zien Jonas nog altijd als een jongen voor de toekomst. We leggen hem nog geen prestatiedruk op. Dat we nog veel mooie dingen van hem gaan zien, dat lijkt me ook duidelijk. Jonas is een hele grote belofte voor de toekomst.”

De term ‘data’ is gevallen tijdens de lovende woorden van Merijn Zeeman over Vingegaard. Zoals in het bedrijfsleven en veel andere sporten is de wielersport de voorbije tien jaar meer en meer datagedreven geworden. Op dit vlak hoor je tijdens wielerverslagen op tv en radio en lees je in sportbladen vaak het woord wattage, de eenheid waarmee het vermogen dat een wielrenner kan trappen wordt uitgedrukt. Het totaal geleverde vermogen heet het absoluut vermogen en daarnaast wordt ook met regelmaat het relatief vermogen genoemd: de wattage die renners ‘trappen’ gedeeld door hun lichaamsgewicht. Het piekvermogen is het maximale vermogen dat een renner over een bepaalde periode kan ‘duwen’, bijvoorbeeld gedurende tien seconden of een sprint.

Innovatief op diverse vlakken

Bij Jumbo-Visma speelt het gebruik van data altijd al een grote rol. Merijn Zeeman: “We hebben met relatief bescheiden middelen de stappen naar de absolute top gezet. Daarbij is het innovatief zijn op diverse vlakken heel belangrijk geweest en is dat nog altijd. Bijvoorbeeld op de vlakken van training en voeding. En zeker op deze terreinen speelt data een belangrijke rol.”

“Wij sturen op deze data”, vertelt Merijn Zeeman vervolgens. “Zo krijgen we een beeld van wat de prestatie van het individu kan zijn, maar gelijktijdig ook hoe zich dat weerhoudt tot wat nodig is om op topniveau mee te kunnen. We weten welke waarden moeten worden gehaald om voor de overwinning te kunnen strijden.”

Merijn Zeeman benadrukt dat het sturen op data slechts een deel van de aanpak is. “Je hebt ook met de menselijke aspecten te maken en dan kom je op het vlak van coaching. Wat is nodig voor een renner om lekker in zijn vel te zitten, om mentaal sterk te zijn. Da’s bovenal een zaak van intensief contact hebben met je renners, vragen te stellen en interesse te tonen, om in verbinding te zijn met elkaar. Het gaat gewoon altijd om een goede balans tussen data en de menselijke aspecten, waarbij het een niet zonder het ander kan.”

Lol hebben in wat je doet

Tom Dumoulin noemt Merijn Zeeman als een mooi voorbeeld van een sportman die door te weinig aandacht voor de menselijke kant een tijd minder heeft gepresteerd. In 2020 neemt de winnaar van de Giro in 2017 en de nummer 2 van de Tour in 2018 zelfs een aantal maanden afstand van het wielrennen. Het plezier, de motivatie ontbreekt. “Maar Tom weet ook als geen ander dat als je wilt presteren data een belangrijke factor zijn. Neem zijn voorbereiding op de tijdrit tijdens de Olympische Spelen in Tokyo afgelopen sportjaar, waar hij zilver wint. Ongelooflijk knap. Welk vermogen nodig was om in aanmerking te komen voor een medaille, dat wist Tom vooraf natuurlijk ook als geen ander. Die score moet je dus wel halen als je doelstelling een medaille is en daarop heeft hij gericht getraind. Waarbij wij, met Tom voorop, de menselijke maat nooit uit het oog hebben verloren. Wat geldt voor iedereen geldt zeker voor alle topsporters, je moet lol hebben in wat je doet.”

Oog voor menselijke aspecten

Of Tom Dumoulin dit sportjaar naar de Tour gaat? Het antwoord op die vraag wil Merijn Zeeman net voor het aanbreken van dit sportjaar (en dus voor het naar de drukker gaan van dit boek) nog niet geven. “Daar ga ik nu nog niks over zeggen. Het zou kunnen, het zou niet kunnen. Die gesprekken moeten nog volgen met Tom”, zo luidt zijn diplomatieke antwoord. Over de deelname van Roglic daarentegen is geen terughoudendheid. De Sloveen van Jumbo-Visma is ongetwijfeld weer de troefkaart. “Net als in de voorgaande jaren is zijn trainingsprogramma volledig gericht op het in absolute topvorm zijn tijdens de Tour. Daarop wordt alles berekend”, zo begint Merijn Zeeman ‘datagedreven’ over de voorbereiding van Roglic. Om meteen te vervolgen met: “Maar ook voor een renner van het niveau Roglic geldt dat allerlei andere zaken een rol spelen. Denk aan de effecten van een hoogtestage en aan technische vaardigheden tijdens het fietsen in een peloton. Daarnaast heb je continu te maken met allerlei mentale zaken. Een voorbereiding op de Tour is niet enkel het opstellen van een rekensommetje op basis van data. Data geeft sturing, geeft richting. Maar de optelsom van veel meer zaken bepaalt het uiteindelijke resultaat, waarbij aandacht voor alle menselijke aspecten zeker niet uit het oog mag worden verloren.”